جداسازی و شناسایی فلور قارچی همراه با زوال درختان زینتی در فضای سبز شهر شیراز

در مناطق شهری درختان زینتی توسط عوامل تنش زای مختلف زنده و غیر زنده مورد حمله قرار می گیرند. در طول سال های 1391 تا 93 و به منظور بررسی بیماری های شاخه و تنه درختان زینتی از نواحی مختلف در فضای سبز شهر شیراز (استان فارس، ایران) بازدید به عمل آمد. از درختان مختلف شامل نارون، سرو، کاج، اقاقیا، صنوبر، بید و توت که دارای نشانه های مختلف بیماری از جمله زوال، زردی، سرخشکیدگی، شانکر و تغییر رنگ بافت چوب در برش عرضی از شاخه ها بودند نمونه برداری گردید. بافت های آلوده چوب از شاخه های بیمار در محلول 5/1 درصد هیپوکلریت سدیم به مدت 60 ثانیه ضدعفونی و سپس با آب استریل شستشو داده شدند. قطعات کوچک چوب (3×3 میلی متری) بعد از ضدعفونی بر روی محیط کشت های عصاره مالت- آگار (mea) و یا محیط کشت عصاره سیب زمینی- آگار (pda) کشت و در دمای°c 25 نگهداری شدند. جدایه های قارچی به دست آمده در ابتدا بر اساس ویژگی های ریخت شناختی مورد شناسایی قرار گرفتند. شناسایی گونه های phaeoacremonium بر اساس تکثیر و تعیین ترادف بخشی از ژن بتا توبولین (bt) توسط دو آغازگر t1 و bt2b مورد تایید قرار گرفت. شناسایی گونه های botryosphaeriaceae، diatrypaceae و همچنین سایر گونه های قارچی نیز با تکثیر و تجزیه و تحلیل ناحیه its با استفاده از دو آغازگر its1 و its4 تایید شد. به طور کلی در این مطالعه 315 جدایه قارچی از درختان بیمار به دست آمد. بیشتر گونه های قارچی شامل: phaeoacremonium sicilianum، pm. aleophilum، pm. parasiticum، botryosphaeria sarmentarum، spencermartinsia viticola، neoscytalidium dimidiatum، diatrype whitmanensis، graphium penicillioides، pleurostomophora richardsiae، phellinus tuberculosus،inonotus sp.,، cosmospora viridescens وphoma herbarum از درختان نارون جداسازی و شناسایی شدند. از دیگر گونه های مهم pm. alvesii و pm. parasiticum بود که به ترتیب از درختان سرو و صنوبر جداسازی شدند. fomes fomentarius و d. whitmanensisنیز از گونه های مهمی بودند که از درختان بید جداسازی شدند در حالی که s. viticola و cylindrocarpon macrodidymu دو گونه مهمی بودند که از درختان کاج جداسازی شدند. گونه n. dimidiatumنیز یکی از گونه های معمول از botryosphaeriaceae بود که از درختان اقاقیا و توت نیز جداسازی گردید. آزمون بیماری زایی با جدایه های مورد نظر و بر روی شاخه های بریده شده هر میزبان انجام شد. بر اساس نتایج به دست آمده تنوع زیادی از نظر بیماری زایی در بین جدایه های مورد و همچنین میزبان های استفاده شده مشاهده شد. این مطالعه اولین گزارش از بسیاری از گونه های شناسایی شده از جمله pm. sicilianum، d. whitmanensis، c. viridescens، g. penicillioides و p. tuberculosus از ایران می باشد. از طرفی بسیاری از گونه های شناسایی شده در این مطالعه نیز برای اولین بار از درختان زینتی در دنیا جداسازی و گزارش می شوند.